Wat je moet weten over hoofdpijn

In dit artikel lees je informatie over hoofdpijn in het algemeen. Je ontdekt er welke soorten hoofdpijn je kunt ervaren. Verder kom je heel wat te weten over de zeer zeldzame gevallen waarin hoofdpijn eigenlijk een symptoom is van een ernstige ziekte.

 

Raadpleeg altijd je arts om je duidelijk te laten informeren.

Oorzaken van hoofdpijn

 

Soms heeft hoofdpijn een diepere oorzaak, en om hem te behandelen moet je de oorzaak aanpakken. Mensen maken zich vaak zorgen dat hun hoofdpijn wordt veroorzaakt door een ernstige ziekte of hoge bloeddruk. Beide zijn uiterst zeldzame oorzaken van hoofdpijn. In feite veroorzaakt hoge bloeddruk meestal helemaal geen symptomen.

Chemicaliën, drugs en drugsontwenning

 

Hoofdpijn kan worden veroorzaakt door een stof of de door ontwenning daarvan, bijvoorbeeld:

• Koolmonoxide (geproduceerd door slecht geventileerde gaskachels);

• Alcoholgebruik (vaak komt de hoofdpijn de ochtend erna);

• Gebrek aan vocht (uitdroging);

• Referentiepijn.

Sommige vormen van hoofdpijn kunnen het gevolg zijn van pijn in een ander deel van het hoofd, zoals kiespijn, oorpijn, pijn in het kaakgewricht of in de nek.

 

Sinusitis is een veel voorkomende oorzaak. De sinussen of neusbijholten zijn "gaten" in de schedel die voorkomen dat de keel te zwaar wordt. Ze zijn bekleed met slijmvliezen, zoals het neusslijmvlies, dat slijm produceert bij verkoudheid of allergie. De slijmvliezen zwellen ook op en kunnen de afvoer van slijm uit de ruimte blokkeren. Het slijm wordt dikker en raakt ontstoken, wat hoofdpijn veroorzaakt.

 

Hoofdpijn door sinusitis voel je meestal aan de voorkant van je hoofd, maar je kunt het ook in je gezicht of aan je tanden voelen. Je gezicht voelt vaak gevoelig aan bij druk, vooral onder de ogen en naast de neus. Je neus kan verstopt zijn en de pijn is vaak erger als je voorover leunt.

 

Acute sinusitis treedt snel op in combinatie met een verkoudheid of plotselinge allergie. Je kunt koorts hebben en veel slijm produceren. Chronische sinusitis kan worden veroorzaakt door een allergie, overmatig gebruik van decongestiva (middelen die gezwollen slijmvliezen doen slinken), of acute sinusitis die niet verdwijnt. De sinussen zijn chronisch ontstoken en de binnenbekleding ervan is chronisch gezwollen. De inhoud van de sinussen kan dik zijn, maar is vaak niet geïnfecteerd.

Acuut glaucoom kan ernstige hoofdpijn veroorzaken. Bij deze aandoening stijgt de druk in het inwendige van het oog ineens, wat een plotselinge, hevige hoofdpijn achter het oog veroorzaakt. De oogbol kan zeer hard aanvoelen, het oog is rood, het voorste deel ervan (hoornvlies) kan troebel lijken en het zicht is meestal wazig. 

 

Welke soorten hoofdpijn zijn ernstig of gevaarlijk?

 

Alle hoofdpijnen zijn onaangenaam, en sommige, zoals hoofdpijn ten gevolge van medicatiemisbruik, zijn ernstig in die zin dat ze nooit meer weggaan als ze niet goed worden behandeld. Sommige hoofdpijnen zijn echter tekenen van ernstige onderliggende problemen. Gelukkig komen deze zelden tot nooit voor.

Gevaarlijke hoofdpijn komt meestal plotseling opzetten en wordt in de loop van de tijd steeds erger. Hij komt vaker voor bij oudere mensen. Het gaat om de volgende problemen.

 

Een bloeding rond de hersenen (subarachnoïdale bloeding)
 

Een subarachnoïdale bloeding is een uiterst ernstige aandoening die optreedt wanneer een klein bloedvat aan de oppervlakte van de hersenen barst. Patiënten krijgen zware hoofdpijn en een stijve nek, en kunnen bewusteloos raken. Dit is een weinig voorkomende oorzaak van ernstige hoofdpijn.

 

Meningitis en herseninfecties

 

Meningitis is een infectie van het weefsel rond en aan de oppervlakte van de hersenen en encefalitis is een infectie van de hersenen zelf. Herseninfecties kunnen worden veroorzaakt door bacteriën, virussen of schimmels. Gelukkig komen ze zeldzaam voor. Ze veroorzaken ernstige, invaliderende hoofdpijn. Patiënten zijn meestal misselijk (braken) en kunnen niet tegen fel licht (fotofobie). Ze hebben vaak een stijve nek, zo stijf dat de arts het hoofd niet naar beneden kan buigen (zelfs niet als ze zich proberen te ontspannen). Patiënten voelen zich meestal ook niet lekker: warm, zweterig en misselijk.

 

Arteriitis temporalis (ontstoken bloedvat)

 

Een ontsteking van het bloedvat komt over het algemeen alleen voor bij mensen boven de 50. Het wordt veroorzaakt door zwelling (ontsteking) van de slagaders bij de slapen en achter het oog. Het veroorzaakt hoofdpijn achter het voorhoofd (frontale hoofdpijn). Meestal zijn de slagaders in het voorhoofd gevoelig en voelen patiënten pijn in de hoofdhuid wanneer ze hun haar kammen. Vaak wordt de pijn erger bij het kauwen. Arteriitis temporalis is ernstig omdat het kan leiden tot plotseling verlies van het gezichtsvermogen als het niet wordt behandeld. De behandeling bestaat uit een reeks steroïden. De noodzaak om met deze steroïden door te gaan wordt meestal door de huisarts gecontroleerd via bloedonderzoek. Meestal zijn deze medicijnen vele maanden lang nodig.

 

Hersentumor

 

Een hersentumor is een zeer zeldzame oorzaak van hoofdpijn. Toch zullen de meeste patiënten met langdurige, ernstige of aanhoudende hoofdpijn zich zorgen beginnen te maken dat dit de oorzaak kan zijn. Gewoonlijk ontstaat hoofdpijn van een hersentumor bij het wakker worden 's morgens. Het wordt erger bij het opstaan en verergert nog meer van dag tot dag zonder ooit af te nemen of weg te gaan. Soms wordt deze hoofdpijn nog erger bij hoesten en niezen (net als bij sinushoofdpijn en migraine).

 

Trigeminus neuralgie

 

Trigeminus neuralgie veroorzaakt pijn in het gezicht. De pijn bestaat uit extreem korte stroomstoten in het gezicht: rond de ogen, de neus, de hoofdhuid, het voorhoofd, de kaak en/of de lippen. Ze is meestal eenzijdig en komt vaker voor bij mensen boven de 50. Ze kan worden geactiveerd door aanraking of een licht briesje op het gezicht. Zie de aparte factsheet Trigeminusneuralgie.

Wanneer moet ik me zorgen maken over hoofdpijn?

 

De meeste hoofdpijnen hebben geen ernstige onderliggende oorzaak. Professionele zorgverleners zijn echter opgeleid om je te vragen naar tekenen en symptomen die erop kunnen wijzen dat je hoofdpijn nader moet worden onderzocht om er zeker van te zijn dat het niet ernstig is.

Dingen die er bij je arts of verpleegkundige op kunnen wijzen dat je hoofdpijn nader moet worden onderzocht, zijn onder meer de volgende. Ze betekenen niet dat je hoofdpijn ernstig of beangstigend is, maar wel dat de arts of verpleegkundige misschien verder onderzoek wil doen om zeker te zijn:

• Je hebt in de afgelopen drie maanden een ernstig hoofdletsel opgelopen;

• Je hoofdpijn wordt erger en gaat gepaard met hoge koorts;

• Je hoofdpijn komt heel plotseling opzetten;

• Je hebt niet alleen hoofdpijn gekregen, maar ook spraak- en evenwichtsproblemen;

• Bovenop de hoofdpijn heb je geheugenproblemen gekregen of veranderingen in je gedrag of persoonlijkheid;

• Je bent verward of gedesoriënteerd door je hoofdpijnen;

• Je hoofdpijn begon toen je hoestte, niesde of je inspande;

• Je hoofdpijn wordt erger als je zit of staat;

• Je hoofdpijn gaat gepaard met rode of pijnlijke ogen;

• Je hoofdpijn is anders dan alles wat je ooit hebt meegemaakt;

• Je hebt hoofdpijn maar moet ook onverklaarbaar braken;

• Je bent immuungecompromitteerd, bijvoorbeeld als je HIV hebt of als je orale steroïdenmedicijnen of immunosuppressieve medicijnen gebruikt;

• Je hebt of had een soort kanker die zich in het lichaam kan verspreiden.